Budżet Obywatelski, rewitalizacja i domy sąsiedzkie w Przystaniach. Konsultacje społeczne, inkubator innowacji społecznych i UrbanLab. Wymiennikownia, aktywizacja społeczno-zawodowa i rozwój usług społecznych. Projekty, inicjatywy, pilotaże, testy i przede wszystkim trwałe, systemowe rozwiązania wspierające rozwój Gdyni. A wszystko to sprowadza się do trzech słów: Laboratorium Innowacji Społecznych. Od pięciu lat – od marca 2016 – w bliskim kontakcie i przy mocnym zaangażowaniu mieszkańców, we współpracy z innymi jednostkami miejskimi i organizacjami pozarządowymi, pracuje dla Gdyni wprowadzając nowe i nowatorskie rozwiązania w dziedzinie społecznej.
– Sięgnijmy do początków, czyli od roku 2012 – mówi Michał Guć, wiceprezydent Gdyni ds. innowacji, pomysłodawca tego przedsięwzięcia. – To wtedy w Pomorskim Parku Naukowo – Technologicznym obok modułów IT, biotechnologii czy designu powstał moduł innowacji społecznych. Był naturalną konsekwencją sposobu, w jaki już wtedy myśleliśmy w Gdyni o innowacjach: o rozwiązaniach, które mają bazować nie tylko na technologii. Dostrzegliśmy ogromny potencjał w tworzeniu innowacyjnych rozwiązań społecznych, mocno zakorzenionych w potrzebach miasta, jego mieszkańców i mieszkanek.
Kierowanie modułem powierzono Aleksandrze Markowskiej.
– Słowo „moduł” w nazwie odzwierciedlało nasze przekonanie, że potencjał innowacyjny możemy odkryć praktycznie wszędzie, że chcemy sieciować osoby z twórczym podejściem, działać w szerokim miejskim partnerstwie, inicjować zmiany i wprowadzać je w życie – mówi Aleksandra Markowska, dziś dyrektor Laboratorium Innowacji Społecznych. – I choć minęło prawie 10 lat, a moduł innowacji społecznych PPNT rozwinął się tak bardzo, że w 2016 roku wyodrębnił się w Laboratorium Innowacji Społecznych, to najważniejsze się nie zmieniło. Jesteśmy odważni w poszukiwaniu rozwiązań, dzięki którym w mieście żyje się lepiej – i we wprowadzaniu ich w życie. Działamy w szerokim miejskim partnerstwie, szukamy inspiracji w kraju i za granicą. Przede wszystkim jednak jesteśmy w stałym kontakcie z gdyniankami i gdynianami, bo wszystkie nasze działania ich angażują. Budżet Obywatelski, Gdynia OdNowa: duży, wieloletni proces rewitalizacji, docierający do dzielnic o szczególnych potrzebach, konsultacje społeczne, działalność Przystani – wraz z prowadzonymi przez Laboratorium Centrami Sąsiedzkimi, UrbanLab Gdynia – eksperyment wdrożeniowy polegający na szukaniu odpowiedzi na wyzwania przed którymi stoją miasta – nie udałoby się, gdyby nie zaangażowanie mieszkańców: ich udział, obecność i dialog, dzięki któremu razem zmieniamy Gdynię.
W latach 2012-2013 pierwsze działania modułu innowacji społecznych dotyczyły wspierania rozwoju działań z zaangażowaniem gdyńskich seniorów, w postaci realizacji spacerów badawczych czy też pierwszego w Polsce badania panelowego, zbierającego potrzeby starszej grupy mieszkańców. Dużą inspiracją na tym etapie była współpraca z gdyńskimi instytucjami oraz Fundacją „Stocznia” z Warszawy.
To był także czas wpierania procesów społecznych realizowanych w rejonie ulic Opata Hackiego – Zamenhofa na Chyloni, nawiązywania współpracy międzynarodowej i realizacji (przy wykorzystaniu funduszy szwajcarskich) przeznaczonego dla młodzieży projektu „Wymiennikownia”. Prowadzone w jego ramach zajęcia i warsztaty dla młodych ludzi zaowocowały poznaniem potrzeb tego środowiska i zbudowaniem trwałych relacji. Co więcej, na potrzeby młodzieży miasto przekazało budynek dawnej wymiennikowni ciepła przy ul. Kartuskiej 20B. Gruntownie przebudowany, otwarty w roku 2014 jest miejscem w całości tworzonym przez młodzież i dla młodzieży. To oznacza, że w grafiku są tylko takie zajęcia, których oczekują bywalcy WM, a wśród prowadzących są młodzi ludzie chętni do dzielenia się w rówieśnikami swoimi pasjami. No i przede wszystkim: sam budynek zaaranżowano zgodnie ze wskazówkami młodzieży uczestniczącej w pracach projektowych poprzedzających przebudowę.
W październiku 2020 roku Wymiennikownia skończyła siedem lat.
Rok 2014 zaowocował uruchomieniem na parterze Pomorskiego Parku Naukowo – Technologicznego Pracowni – przestrzeni spotkań i aktywności miejskiej. Doświadczenia z działalności tego miejsca przełożyły się na myślenie o późniejszym tworzeniu idei centrów sąsiedzkich czy też UrbanLab z ofertą UrbanCafe. Rok ten postawił przed innowatorami społecznymi z PPNT także nowe wyzwanie: nawiązanie kontaktu z gdyńskimi radami dzielnic i wsparcie głosowania w pierwszej edycji gdyńskiego Budżetu Obywatelskiego, od następnego roku procesu już w całości koordynowanego przez moduł innowacji. Głosować można było w 2014 roku na 234 projekty. Do realizacji ostatecznie trafiło 41, frekwencja przekroczyła 17 proc.
– Przez tych siedem lat gdyński Budżet Obywatelski bardzo się zmienił – zauważa Marta Wieczorek, kierownik Działu Diagnoz i Partycypacji LIS. – To wynik ciągłego namysłu i rozmowy z mieszkańcami o tym, co powinno się w BO rozwijać. To także wynik silnego zaangażowania w proces między innymi energii mieszkańców, radnych dzielnic, doświadczeń miejskich urzędników – co roku z zaangażowaniem oceniających a następnie realizujących projekty, których przybywa. Dużą zmianą było wprowadzenie do BO kategorii projektów miękkich, dzięki czemu – w moim przekonaniu – stał się on kompletny. Istotny wpływ na to, jak BO ewoluuje, ma gdyńska Rada ds. Budżetu Obywatelskiego. Tworzą ją. m.in. autorzy projektów – praktycy Budżetu Obywatelskiego, co mocno przekłada się na pracę całej rady.
22 lutego zakończyło się przyjmowanie projektów w tegorocznej edycji BO. Gdynianki i gdynianie zgłosili rekordową liczbę 382 pomysłów.
Więcej: bo.gdynia.pl
Rok 2015 to początek intensywnych prac nad Gminnym Programem Rewitalizacji: diagnozy sytuacji gdyńskich dzielnic i wskazanie tych obszarów, w których nagromadzenie problemów społecznych i infrastrukturalnych jest tak duże, że potrzebna jest interwencja i zmiana. Proces ten obejmował zarówno znalezienie obszarów wymagających szczególnego wsparcia (w Gdyni okazały się to nie całe dzielnice, ale ich fragmenty), długofalowy proces dialogu z gdyńskimi społecznościami, wspólnotami, jak wspólny namysł nad rozwiązaniami w szerokim gronie instytucji i organizacji. W 2017 roku Rada Miasta Gdyni jednogłośnie przyjęła Gminy Program Rewitalizacji Miasta Gdyni na lata 2017 – 2026, wskazujący sześć obszarów rewitalizacji. Dla każdego z nich w dokumencie zapisano katalog działań dokładnie odpowiadający potrzebom danego obszaru.
– To dla nas bardzo ważne, bo dzięki temu mieszkańcy poznają większy kontekst planowanych zmian, ich uwarunkowania i konsekwencje – podkreśla Barbara Marchwicka, kierownik Sekcji Użytkownika w Dziale Inwestycji LIS. – buduje poczucie współodpowiedzialności za sąsiedztwo, tworzy przestrzeń do działania, adekwatną do możliwości poszczególnych mieszkańców. Włączenie się ten proces może przynosić sporo przyjemności i dumy. Dlatego m.in. organizujemy konkursy dla organizacji pozarządowych, które z jednej strony mają zmieniać przestrzenie wspólne, z drugiej – angażować w te zmiany mieszkańców, i rozwijamy fundusz sąsiedzki, w którym mieszkańcy obszarów rewitalizacji zgłaszają potrzeby, które później realizują. Nieustannie szukamy przy tym sojuszników i partnerów – spółdzielnie, wspólnoty mieszkaniowe, ale też organizacje pozarządowe. Z myślą o tych ostatnich organizujemy konkury, dzięki którym możemy spotkać mieszkańców z profesjonalistami różnych dziedzin np. designu, teatru czy edukacji obywatelskiej. Rozwijamy też Fundusz Sąsiedzki, w którym zgłaszane nam potrzeby mikro-działań lub mikro-inwestycji dostają, w dość nieskomplikowanej procedurze szansę na realizację.
– Gdyński Program Rewitalizacji to zarówno działania społeczne, jak i inwestycyjne podejmowane przez Laboratorium Innowacji Społecznych. LIS występuje w charakterze nie tylko realizatora poszczególnych działań, ale także koordynatora całego procesu, we współpracy z gdyńskimi instytucjami, organizacjami, a także, działającym od 2018 roku Komitetem Rewitalizacji – podkreśla Agnieszka Jurecka, kierownik Sekcji GPR w Dziale Inwestycji LIS.
W roku 2020 rewitalizacja osiedla Zamenhofa – Opata Hackiego z budową Przystani Opata Hackiego 33 została nagrodzona w konkursie Modernizacja Roku.
Więcej: lis.gdynia.pl/rewitalizacja
1 marca 2016 roku powstało Laboratorium Innowacji Społecznych. – To czas narodzin i układania się nowej struktury, a także m.in. na przygotowaniach do rozpoczęcia realizacji trzech dużych projektów społecznych finansowanych ze środków unijnych: Gdyński System Aktywizacji Społeczno-Zawodowej „Pracownia”, Rozwój Usług Społecznych w Gdyni oraz projektu inkubowania innowacji społecznych „Innowacje na ludzką miarę” – przypomina Katarzyna Ziemann, zastępca dyrektora LIS. – Projekt RUS jest bezprecedensowy jeśli chodzi o skalę partnerstwa, jakie zawiązało się na rzecz budowy sieci usług społecznych, „Pracownia” to z kolei nasz najdłuższy projekt o charakterze społecznym: zakończy się we wrześniu 2022 r.
Gdyński System Aktywizacji Społeczno – Zawodowej „Pracownia” (prowadzony w partnerstwie gdyńskich organizacji i instytucji z LIS jako liderem w imieniu gminy Gdynia) daje uczestnikom borykającymi się z różnymi trudnościami bezpłatne wsparcie specjalistów dokładnie dopasowane do ich potrzeb – i realną szansę na życiową zmianę. Do końca stycznia 2021 r. z oferty projektu skorzystało 403 uczestników i uczestniczek, a 180 z nich podjęło pracę. 175 uczestników i uczestniczek projektu to osoby z różnego rodzaju niepełnosprawnościami.
518 osób wzięło udział w zakończonym we wrześniu 2020 roku projekcie „Rozwój Usług Społecznych w Gdyni”. Dzięki wsparciu organizacji trzeciego sektora przez trzy lata nie tylko zaktywizowano mieszkańców, ale wzmocniono cały system gdyńskich placówek wsparcia dziennego. Zajęcia w ramach projektu odbywały się w 18 miejscach: placówkach wsparcia dziennego i Przystaniach. Pięć z nich zlokalizowanych było na terenach rewitalizowanych – chodzi tu m.in. o centra sąsiedzkie w Przystani Śmidowicza 49 na Oksywiu oraz Przystani Opata Hackiego 33 na Chyloni. Laboratorium Innowacji Społecznych projekt dał silną podwalinę pod nawiązanie relacji z mieszkańcami i mieszkankami dzielnic północnych oraz budowanie oferty Przystani Śmidowicza 49.
Projekt „Innowacje na ludzką miarę” – inkubator innowacji społecznych, doczekał się swojej kontynuacji w roku 2020. Obecnie wspierane są pomysły z potencjałem wprowadzenia realnej zmiany w życiu osób z różnych powodów zagrożonych wykluczeniem. W pierwszym naborze innowatorzy z całej Polski złożyli aż 146 pomysłów, rozwijanych będzie 56 z nich.
Pierwsza edycja inkubatora, którą prowadziliśmy już od roku 2016 do 2019 w partnerstwie ze „Stocznią” pokazała, że praca nad innowacjami społecznymi metodą ich inkubowania od pomysłu do wdrożenia daje doskonałe efekty. Przykładem niech będzie fakt, że rozwinięta w ten sposób innowacja „Oswajanie dorosłości”: gdyńskiej Fundacji „Dom Marzeń” dotarła do finału europejskiej nagrody „Innowacje w Polityce”- podkreśla Katarzyna Ziemann.
Więcej: www.aktywizacjawgdyni.pl, www.lis.gdynia.pl – zakładka „Projekty”
Pierwsze gdyńskie konsultacje społeczne, przeprowadzone w oparciu o uchwałę Rady Miasta, LIS przeprowadził w roku 2017. Dotyczyły urządzenia Parku Centralnego. Mieszkańcy mogli wówczas wziąć udział w otwartym spotkaniu w Urzędzie Miasta i spacerach badawczych na terenie planowanej inwestycji, wypełniali formularz konsultacyjny. W następnych latach LIS prowadził konsultacje zarówno dotyczące rozwiązań drogowych w konkretnych dzielnicach rad dzielnic (Dąbrowa, Grabówek), konsultacji dotyczących przyszłości najstarszej gdyńskiej ulicy (zmiany ul. Starowiejskiej) jak i sposobu połączenia sąsiadujących dzielnic (ul. Strzelców w Małym Kacku i Buraczanej na Karwinach.
– Konsultacje społeczne, dialog z mieszkańcami to działania wszyte w DNA naszej instytucji. To zawsze proces skrojony na miarę, z uwzględnieniem specyfiki każdego projektu i celu, któremu służą, a także wymagające od nas za każdym razem wypracowanej dedykowanej formuły komunikowania się z mieszkańcami i mieszkankami – podkreśla Aleksandra Dylejko, kierownik działu komunikacji LIS. –Tam, gdzie chodzi o projektowanie przestrzeni, zapraszamy na warsztaty; gdy chodzi o zmiany w ruchu pytamy o opinie. Zorganizowaliśmy również pierwsze gdyńskie wysłuchanie publiczne. Podczas każdych konsultacji staramy się jednak robić coś więcej: zmotywować mieszkańców do zastanowienia się dlaczego rozwiązanie, którego ktoś nie jest zwolennikiem, mogłoby być dobre. W trwającym właśnie Gdyńskim Dialogu o Klimacie nakłaniamy mieszkańców do skupienia się na tym, co sami mogą zrobić, by poprawić jakość gdyńskiego klimatu. Za każdym razem stawiamy pytanie, w jaki sposób docierać do gdynian i gdynianek z wiedzą na temat procesów konsultacyjnych, jak skutecznie komunikować działania, aby wiedziało o nich jak najwięcej osób – także wykluczonych cyfrowo. To ogromny zasób dla miasta: wiedzieć, czego mieszkańcy potrzebują lub jaki wysiłek mogą podjąć na rzecz konkretnej zmiany.
Więcej: https://lis.gdynia.pl/konsultacje-i-badania/
Rok 2018 upłynął pod znakiem parapetówek w gdyńskich Przystaniach: miejscach międzypokoleniowej integracji, spotkań i sąsiedzkiej aktywności. Jako pierwsza mieszkańców zaprosiła Przystań Lipowa 15 (w której w tym samym roku otworzył się Miejski Klub Seniora „Wielki Kack”), a zaraz po niej: Śmidowicza 49 i Chylońska 237. W maju 2019 podwoje otworzyła Przystań Opata Hackiego 33. Przystanie, a w nich domy sąsiedzkie szybko znalazły stałych uczestników, z których wielu jest jednocześnie twórcami ich oferty: w działających w ramach Przystani centrach sąsiedzkich mieszkańcy prowadzą zajęcia dla sąsiadów, dzieląc się doświadczeniami i zarażając pasjami. Przystanie to miejsca łączące wiele funkcji: w zależności od lokalizacji i potrzeb mieszkańców znajdują się w nich kluby seniora, mediateki / biblioteki, dzielnicowe ośrodki pomocy społecznej, placówki wsparcia dziennego, punkty obsługi mieszkańca, siedziby rad dzielnic, funkcje zdrowotne, sportowo-rekreacyjne, edukacyjne a w każdej, bez względu na lokalizacje – przestrzenie sąsiedzkie. Na ten moment najwięcej funkcji oferuje otwarta we wrześniu 2020 Przystań Śmidowicza 49, z salami do spotkań i warsztatów, salą sąsiedzką, salą fitness i gimnastyczną. Na mieszkańców czeka również duży, zielony dziedziniec z miejscem do wypoczynku i aktywności sportowych . O to, by centra sąsiedzkie spełniały oczekiwania sąsiadów, dbają animatorzy z wraz z obsługą administracyjną LIS.
– Jesteśmy ludźmi, którzy uwielbiają pracować z ludźmi – mówi Martyna Winnicka, kierownik Działu Przestrzeni Społecznych LIS. – Cała nasza działalność jest skierowana właśnie do nich, ale my również z niej czerpiemy, przede wszystkim niesamowitą energię oraz nieustającą chęć do działania. Drzwi domów sąsiedzkich są otwarte dla każdego, bez względu na wiek, płeć czy status społeczny. Nasze działania prowadzimy w ciągłym dialogu z mieszkańcami i mieszkankami, potrafimy słuchać, wspierać i wzmacniać podejmowane przez mieszkańców działania. Pracujemy w oparciu o zasadę, że działalność Przystani powinna odpowiadać na potrzeby lokalne danych społeczności, ale także na otaczającą nas rzeczywistość. Stąd, w obliczu pandemii i zawieszonej działalności domów sąsiedzkich, wykorzystujemy intensywnie ostatni czas, aby działania sąsiedzkie prowadzić w przestrzeni on-line a także przygotowujemy się do dużego badania, do udziału w którym już zapraszamy, gdzie razem z mieszkańcami i mieszkankami zastanowimy się, jak działalność domów sąsiedzkich powinna się docelowo zmienić w oparciu o potrzeby i uwarunkowania, które wywoła pandemia.
– Wyzwaniem i nie lada przygodą jest zarządzanie Przystaniami jako całością funkcji, ale i obiektami, którymi administrujemy – mówi Maciej Warszakowski, zastępca Dyrektora LIS. – Przystań Śmidowicza 49 całkowicie przebudowywaliśmy z budynku po byłej szkole, obecnie przygotowujemy się do budowy zupełnie nowej Przystani Widna 2A na Witominie. Staramy się nie tylko, aby obiekty architektonicznie były przyjazne i spełniające oczekiwania mieszkańców, ale by cała świadczona w nich obsługa mieszkańca była maksymalnie nowoczesna, przyjazna i nastawiona na wspieranie aktywności mieszkańców.
Przed nami: zakończenie remontu Przystani Chylońska 237, początek budowy Przystani Widna 2, zakończenie prac budowlanych w Małym Kacku oraz na Pustkach Cisowskich.
Więcej: www.przystan/gdynia.pl
W 2019 roku rozpoczęliśmy trzyletni pilotaż innowacyjnego w Polsce rozwiązania, jakim jest UrbanLab. To miejsce interdyscyplinarnego poszukiwania odpowiedzi na wyzwania przed którymi stoją współczesne miasta, a jednocześnie przestrzeń spotkań mieszkańców, aktywistów i urzędników, którzy wspólnie wypracowują i wdrażają rozwiązania odpowiadające na wyzwania stojące konkretnie przed Gdynią.
– W ramach pilotażu szukamy konkretnych rozwiązań, wypracowywanych zarówno przez urzędników i ekspertów z różnych dziedzin, a także przygotowywanych i zgłaszanych przez mieszkańców i mieszkanki. Zajmują nas wątki strategiczne, bardzo szerokie, częściowo teoretyczne, które łączymy z praktyką i perspektywą mieszkańców i mieszkanek – zauważa Joanna Krukowska, kierowniczka UrbanLab Gdynia. – Naszym zadaniem jest jak najlepiej zrealizować zadania, ale również dać polskim miastom i samorządom rekomendacje, jak w praktyce, w polskiej rzeczywistości, rozwijać w przyszłości to innowacyjne narzędzie, jakim jest miejskie laboratorium. Dodatkowym wyzwaniem było dostosowanie całego pilotażu do realizowania go realiach pandemii.
Każdy rok pracy UrbanLab Gdynia poświęcony jest wybranemu zagadnieniu: w 2019 był rozwój społeczeństwa obywatelskiego i partycypacja społeczna, 2020 – adaptacja do zmian klimatu, 2021 – UL zajmuje się adaptacją do życia po pandemii. UrbanLab Gdynia realizuje badania i ekspertyzy dotyczące m.in. miejskich działań, kreuje nowe rozwiązania systemowe i modele działania na poziomie samorządu, rozwija innowacje oraz wspiera lokalnych liderów zmian. W dwóch edycjach programu Pomysł na Miasto wspiera 16 inicjatyw – z czego dotychczas 7 zostało skierowanych do testowania, w dwóch edycjach Programu Kompetencji Miejskich przeszkolono 26 osób. W ramach UrbanLab trwają prace nad adaptację platformy internetowej do rozwijania dialogu i partycypacji „Decidim”.
UrbanLab Gdynia popularyzuje też rzetelną wiedzę. Wykłady i dyskusje w UrbanCafé prowadzone są online i udostępniane w formie filmów oraz podcastów dostępnych bezpłatnie, dla wszystkich i o każdej porze. Rok 2020 kończyliśmy dzieląc się wiedzą i inspiracjami podczas zorganizowanej w ramach UrbanLab Gdyni ogólnopolskiej konferencji „Miasta Świadome”.
W roku 2020 UrbanLab Gdynia został wyróżniony w konkursach „Innowacyjny samorząd” oraz „The Innovation in Politics 2020”.
Więcej: www.urbanlab.gdynia.pl, www.facebook.com/UrbanLabGdynia
Rok 2020 to silny akcent na wspieranie rozwiązań mieszkaniowych w Gdyni. To pilotaż działalności ekipy remontowo-budowlanej, wspierającej remont lokali socjalnych i komunalnych w Gdyni. W ciągu roku zatrudniona i prowadzona przez LIS ekipa wyremontowała siedem mieszkań, które wspierają między innymi proces przeprowadzania mieszkańców i mieszkanek z zabudowy przy ulicy Dickmana na gdyńskim Oksywiu.
– Budowa nowego gdyńskiego bloku komunalnego bloku bez barier, wymagała wyburzenie cześć starej zabudowy. Co najważniejsze, wiązała się również z zapewnieniem dotychczasowym mieszkańcom i mieszkankom ul. Dickmana zamieszkania w lokalach w innych lokalizacjach, także z możliwością powrotu do nowego bloku – podkreśla Maciej Warszakowski. – Wymagało to od nas koordynacji procesu budowy nowego bloku, ciągłego dialogu z lokalną społecznością i wsparcia w procesie wyboru mieszkania i przeprowadzki do nowego miejsca. Od roku 2020, aby ten proces wzmocnić, uruchomiliśmy pilotażowo, w ramach swoich struktur, ekipę remontową, aby dla części osób, również remontować zasób lokalowy.
Pięć lat działalności Laboratorium Innowacji Społecznych to projekty, inicjatywy, pilotaże, testy i przede wszystkim trwałe, systemowe rozwiązania wspierające rozwój Gdyni. Totakże koordynacja członkostwa w Gdyni w międzynarodowych sieciach (Miast Przyjaznych Starzeniu WHO i Miast Uczących Się UNESCO), budowanie sieci kontaktów ogólnopolskich, liczne wizyty studyjne w LIS (przed pandemią – średnio jedna w miesiącu), udział w konferencjach o zasięgu także międzynarodowym. Przede wszystkim: szeroka współpraca z gdyńskimi jednostkami, instytucjami, organizacjami pozarządowymi, mieszkańcami.
Aleksandra Markowska: – Zakres naszego działania jest szeroki, dotyka tak wielu dziedzin życia, że nie sposób działać samodzielnie. Rewitalizacja, usługi społeczne, budżet obywatelski, sieć Przystani, UrbanLab Gdynia – te wszystkie działania nie zyskałyby obecnego wymiaru, gdyby nie współpraca i wsparcie, jakie każdego dnia otrzymujemy ze strony mieszkańców, instytucji, organizacji, osób które decydują o kształcie i kierunkach strategicznych rozwiązań w mieście, osób które inspirują i mobilizują do tego, aby działać na najwyższym poziomi i nawet na chwilę się nie zatrzymywać. Nie sposób wyliczyć wszystkich, z którymi przez minionych pięć lat kooperowaliśmy, z którymi każdego dnia jesteśmy w stałym kontakcie, którzy wywierali i wywierają kolosalny wpływ na naszą działalność. Wszystkim serdecznie, w imieniu całego zespołu Laboratorium Innowacji Społecznych, dziękuję. Ogromne podziękowania składam Wam za to, że działając razem, ucząc się każdego dnia, wypracowujemy i wdrażamy dla Gdyni rzeczy ważne, trwałe i zostawiające niezatarty ślad w lokalnych społecznościach.
powrót
