Narzędzia online wspierające adaptację do zmiany klimatu oraz edukację klimatyczną uruchomione zostały w Gdyni. To główny efekt kończącego się unijnego projektu REACHOUT, który dla miasta koordynowało Laboratorium Innowacji Społecznych. Narzędzia pomagają w wizualizacji potencjalnych zagrożeń oraz planowaniu przestrzeni tak, by tworzyć miasto odporne na skutki zmian. W listopadzie w Gdyni odbyło się podsumowanie projektu, w którym udział wzięli urzędnicy miejscy z jednostek zaangażowanych w REACHOUT.
REACHOUT to projekt finansowany przez Komisję Europejską w dziedzinie badań naukowych i innowacji. Celem było wypracowanie narzędzi dla władz samorządowych zainteresowanych wspieraniem adaptacji do zmian klimatu. Liderami projektu była fundacja Deltares oraz Climate Adaptation Services z Holandii. Do konsorcjum należało siedem aglomeracji, m.in. miasto Gdynia reprezentowane przez Laboratorium Innowacji Społecznych, a także kilkanaście instytucji naukowych, organizacji eksperckich, w tym Fundacja Sendzimira oraz podmioty z sektora prywatnego.
– Zmieniający się klimat to realne wyzwanie, które wymaga od nas działań na wielu poziomach. Intensywne opady, fale upałów czy gwałtowne wichury stają się coraz częstsze. Naszym obowiązkiem jest przystosowanie miasta, poprzez zrównoważone planowanie i inwestycje, do ochrony mieszkańców i środowiska – mówi Tomasz Augustyniak, dyrektor ds. społecznych Urzędu Miasta Gdynia.
– Projekt dał nam możliwość skorzystania z nowoczesnych rozwiązań, zasilonych lokalnymi danymi klimatycznymi. Nasze działania opierały się o myślenie ogólnomiejskie i współpracę międzywydziałową. Była to okazja do namysłu kilku jednostek miejskich nad szerszym stosowaniem rozwiązań błękitno-zielonej infrastruktury w Gdyni – mówi Barbara Tołłoczko-Suchańska z Laboratorium Innowacji Społecznych, koordynatorka projektu REACHOUT w Gdyni. – Było to więc unikatowe doświadczenie dla gdyńskich urzędników, którzy przez ponad trzy lata poszerzali swoją wiedzę klimatyczną, jednocześnie wzmacniając współpracę międzywydziałową i międzysektorową – dodaje.
W ramach gdyńskiej odsłony projektu wypracowane zostały trzy narzędzia: Gdynia – Climate Resilient City Tool (CRCtool), Klimatyczna Mapa Gdyni oraz Assessment of Risk Management Capabilities Tool. Ich rozwinięcie było możliwe dzięki dużemu zaangażowaniu miejskich urzędników, w tym z Biura Planowania Przestrzennego, Wydziału Środowiska oraz Zarządu Dróg i Zieleni. W listopadzie w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym odbyło się spotkanie podsumowujące projekt, gdzie zostały omówione efekty wspólnej pracy.
Pierwsze narzędzie – CRCtool – umożliwia sprawdzenie, jak wprowadzenie różnych rozwiązań błękitno-zielonej infrastruktury może wpłynąć na zagospodarowanie wód opadowych, a tym samym lepiej chronić analizowany obszar przed podtopieniami czy powodzią. Platforma jest przeznaczona przede wszystkim dla miejskich planistów, do użytku podczas konsultacji z udziałem mieszkańców, ale także do planowania miejskich inwestycji w sposób bardziej zrównoważony.
Z kolei Klimatyczna Mapa Gdyni to narzędzie edukacyjne, które w przystępny sposób tłumaczy, czym są zmiany klimatu i jak wpływają na nasze miasto. Łączy narrację o lokalnych mieszkańcach z analizą danych klimatycznych; odwołuje się do lokalnego kontekstu dzięki użyciu wykresów i wizualizacji stworzonych specjalnie dla Gdyni. Ważnym aspektem jest zaprezentowanie wiarygodnych i aktualnych danych oraz prognoz klimatycznych, w przystępnej formie wizualnej, tak, aby były łatwe w interpretacji dla mieszkańców. Narzędzie prezentuje przykłady dotychczasowych działań miejskich w mitygacji zmiany klimatu, ale dzięki współpracy z Fundacją Sendzimira prezentuje też wiele działań, które mieszkańcy mogą podejmować na własną rękę.
Ostatnie narzędzie (Assessment of Risk Management Capabilities Tool), rozwijane we współpracy z włoskim CMCC, stanowiło analizę kontekstu i sposobu, w jaki władze lokalne i terytorialne przeprowadzają ocenę ryzyka klimatycznego na poziomie gminy. Naukowcy z CMCC przenalizowali kilkadziesiąt dokumentów strategicznych oraz pogłębioną ankietę, na którą odpowiedziało wiele jednostek miejskich. Raport podsumowujący narzędzie zawiera cenne wskazówki w obszarze komunikacji, formułowania strategii i podziału ról w ramach przygotowania do zarządzania skutkami zmiany klimatu.
Projekt REACHOUT uzyskał dofinansowanie z Programu Unii Europejskiej ds. Badań i Innowacji Horyzont 2020 w ramach umowy grantowej numer 101036599.
